Cuộc sống đã dạy mình rằng: nếu không thể tư duy cởi mở hơn, mình không chỉ bị mắc kẹt mà còn bỏ lỡ nhiều cơ hội. Mình từng là người có lối tư duy rất cứng nhắc. Mặc dù bản thân là người rất ham học hỏi và khao khát mở rộng. Đến tận bây giờ mình vẫn phải liên tục nhắc nhở bản thân: “Đừng quên tư duy cởi mở hơn!”
*Blog này mình viết để chia sẻ cùng bạn trên hành trình: Tự nhận thức và Thấu hiểu bản thân. Một số công cụ mình thấy áp dụng hiệu quả: Chiêm tinh học, MBTI. Bạn có thể tham khảo nhé!
Tại sao con người khó khăn để tư duy cởi mở?
Chúng ta quen với những gì quen thuộc. Kể cả khi mình vốn thích sáng tạo, thích đổi mới và cải tiến mọi thứ liên tục. Mình vẫn có mong muốn được cố định theo cách nào đó.
Sự ổn định cho chúng ta cảm giác an toàn. Đặc biệt là ổn định trong suy nghĩ. Mình nhận thấy rằng cho đến khi mình xây dựng được một hệ thống niềm tin vững chắc, mình chưa thể cảm thấy an toàn giữa đời.
Nhưng. Những niềm tin cố định vốn dĩ là những suy nghĩ đóng khung! Từ bỏ dính mắc cảm xúc với hệ tư tưởng của bản thân thật sự khó.
Mình muốn chắc chắn, mình muốn kiên quyết. Mình không muốn suy nghĩ của bản thân thay đổi liên tục. Như thế tức là mình cũng đang từ chối việc mở rộng tư duy. Chẳng phải thế sao?
*Bài viết liên quan: Mở rộng tâm trí bằng cách thay đổi suy nghĩ
Mọi quan điểm, mọi góc nhìn đều là phiến diện
Muốn nhận thức được những giới hạn trong tư duy của chính mình, ta cần phải vượt lên trên khỏi nó. Con người có xu hướng tự đồng hóa bản thân với những suy nghĩ và hệ tư tưởng của bản thân. Chúng ta tự đưa mình vào cái lồng và mắc kẹt trong đó. Để không rơi vào cái bẫy của tư duy phiến diện, ta cần phải nhận thức được rằng tư duy luôn có giới hạn. Cho dù trí năng của bạn có vượt trội tới đâu, bạn cũng không thể hiểu hết và biết hết mọi thứ.
Chúng ta buộc phải chấp nhận rằng quan điểm của bạn chỉ là một quan điểm, góc nhìn của tôi chỉ là một góc nhìn. Mỗi chúng ta chỉ là một trong số hàng tỉ người ngoài kia. Chúng ta chỉ tin những gì mình muốn tin. Ai cũng tự cho rằng mình đúng, người khác sai. Thực ra không có ai hoàn toàn đúng, không có hoàn toàn ai sai ở đây cả. Tất cả mọi người đều đúng trên góc nhìn của riêng họ. Chấp nhận giới hạn của mọi quan điểm là cách chúng ta giải thoát mình khỏi những tư duy tù túng đang giam hãm ta.
*Đọc thêm bài viết: Tự nhận thức và chuyển hóa bản thân – Mục đích cuối cùng của cuộc sống
Tư duy cởi mở là tư duy đa chiều
Chúng ta cần phân biệt giữa tư duy cởi mở và hiểu biết nhiều. Một người hiểu biết nhiều chưa chắc đã có một tư duy cởi mở. Họ có thể nạp nhiều thông tin nhưng chỉ dựa trên một góc nhìn, một cách suy nghĩ của chính họ. Mọi thứ họ học thêm chỉ nhằm củng cố hệ tư tưởng của riêng họ. Nhiều khi học thêm có thể khiến chúng ta cứng nhắc và hạn hẹp thêm.
Để có một tư duy cởi mở, mỗi chúng ta buộc phải thực tập việc lắng nghe và sẵn sàng đón nhận nhiều quan điểm khác nhau của nhiều người. Cho đến khi nào, ta có thể đặt mình vào vị trí của người khác và nhìn nhận theo góc nhìn của họ với tâm thế không phán xét.
Mỗi một góc nhìn chỉ là cho bạn một phần của thông tin tổng thể. Bằng cách cởi mở với hàng trăm hàng nghìn góc nhìn khác nhau, bạn cho phép mình tiến gần hơn đến sự thật.
>>> Gợi ý cho bạn: Những cuốn sách hay nhất nên đọc
Ý nghĩa của tư duy cởi mở trong cuộc sống
Nếu tất cả mọi người đều hiểu thế nào là tư duy cởi mở thì chắc chắn thế giới sẽ không có chiến tranh. Mọi gia đình sẽ không có những cuộc cãi vã hay đổ vỡ. Bất đồng quan điểm là chuyện hiển nhiên luôn xảy ra trong đời sống. Nhưng bất đồng quan điểm không nhất thiết phải dẫn đến xung đột.
Đáng tiếc là nhiều người vẫn đang phát cuồng với lối tư duy của chính mình. Họ cứng nhắc bảo vệ góc nhìn của bản thân, bám chặt vào góc nhìn đó và không thể nhìn nhận được quan điểm của người khác.
Mình tin là ngay bây giờ mỗi chúng ta đều chưa thể nhìn hết được giá trị to lớn của lối tư duy cởi mở. Nó thậm chí có thể thay đổi hoàn toàn cuộc đời mỗi người. Nó có thể giải thoát bạn khỏi những tình huống bế tắc trong cuộc sống. Bằng cách thay đổi cách suy nghĩ, bạn có thể nhìn ra được những giải pháp tuyệt vời mà trước đó bạn không thể thấy. Tư duy cởi mở có thể cho bạn một tầm nhìn mới và thậm chí là một cuộc đời mới.
